Voor Nederlandse ondernemers die overwegen om in kunstmatige intelligentie te investeren, is de centrale vraag simpel: biedt AI-beleggen kansen voor groei, of ben je aan het gokken met speculatieve waarderingen? De feiten wijzen naar een genuanceerd antwoord, waarbij lokale innovatie en internationale trends samenkomen.
Opkomende Nederlandse AI-Bedrijven
Maar liefst 26% van de Nederlandse AI-tools is opgericht in de afgelopen twee jaar (2023 of 2024), wat de enorme snelheid van innovatie en groei bevestigt. Deze dynamiek creëert interessante beleggingskansen voorbij de bekende namen.
Veelbelovende Sectoren:
- Gezondheidszorg: Erasmus MC en Kickstart AI ontwikkelen samen AI-oplossingen binnen de gezondheidszorg, terwijl Nederlandse bedrijven AI-oplossingen ontwikkelen voor voorspellende analyse in de gezondheidszorg
- Radartechnologie: Robin Radar past AI toe in radartechnologie, waarbij door deep learning steeds meer informatie uit verzamelde radardata wordt benut
- Innovatie-ondersteuning: Via het Digital Europe-programma stellen de Europese Commissie en het ministerie van EZ € 1,7 miljard beschikbaar voor AI, data, cloud en cybersecurity innovatie in 2025-2027
Gevestigde Nederlandse AI-Exposure
ASML blijft cruciaal voor de mondiale AI-infrastructuur als leverancier van chipmachines. Adyen integreert AI in fraudedetectie, terwijl Prosus via Tencent exposure heeft aan Chinese AI-ontwikkelingen – zij het met aanzienlijke geopolitieke risico’s door de VS-China technologieoorlog.
ETF-Prestaties: Concrete Cijfers Voor Vergelijking
Historische Rendementscijfers
In de afgelopen vijf jaar heeft IRBO (nu iShares Future AI & Tech ETF) een jaarlijks rendement van 12,6% behaald. Ondanks headwinds met een year-to-date performance van -4,03% in 2024, positioneert IRBO’s sectorale diversificatie het uniek in het AI ETF-landschap.
ETF-Vergelijking Voor Nederlandse Beleggers
ROBO Global AI ETF (THNQ)
- Focus op pure-play AI-bedrijven
- Hogere volatiliteit, maar potentieel meer upside
- Kostenratio: ongeveer 0,95%
iShares Future AI & Tech ETF (voorheen IRBO)
- Jaarlijks rendement van 12,6% over vijf jaar, maar -4,03% YTD in 2024
- Dividend yield van 0,6%, expense ratio van 0,95%
- Bredere diversificatie over AI-gerelateerde sectoren
Risico-Rendement Profile
De volatiliteit van AI-ETF’s blijkt aanzienlijk. Waar IRBO over vijf jaar stabiele rendementen toonde, illustreert de -4,03% YTD-prestatie in 2024 hoe snel sentiment kan omslaan.
AI in Perspectief: Sectorvergelijking
De AI-sector toont meetbare groei: omzet stijgt van $350 miljard in 2024 naar $387 miljard in 2025, met winst groeiend van $100 miljard naar $116 miljard. Dit vertaalt zich naar een forward P/E van ongeveer 18,3x.
Vergeleken met biotech (CAGR 45% maar geen winsten) of hernieuwbare energie (afhankelijk van subsidies) biedt AI een unieke combinatie van snelle groei mét bestaande winstgevendheid bij grote spelers.
Prosus-Tencent AI-Exposure: Risico’s en Kansen
Prosus’ AI-exposure via Tencent brengt specifieke overwegingen met zich mee:
- Positief: Toegang tot de Chinese AI-markt via een gevestigde speler
- Risico: Geopolitieke spanningen tussen VS en China
- Regelgeving: Chinese overheidsregulering van big tech
- Valuta: Exposure aan Chinese yuan via Hongkong-dollar
Voor Nederlandse ondernemers betekent dit dat Prosus zowel AI-exposure als emerging market-risico’s combineert.
Recente Ontwikkelingen (2024-2025)
Nederlandse Markt
In 2024 gebruikte 22,7% van de bedrijven met 10+ werknemers AI-technologieën, een toename van 9 procentpunt ten opzichte van 2023. Deze snelle adoptie creëert lokale marktmogelijkheden.
Zes Nederlandse startups werden onderscheiden met 2025 CES Innovation Awards, wat de kwaliteit van Nederlandse tech-innovatie onderstreept.
Internationale Context
AI-ETF’s toonden gemengde prestaties in 2024, met name IRBO’s -4,03% YTD-prestatie illustreert de volatiliteit van thematische belegging.
Praktische Beleggingsstrategie
Portfolio-Allocatie Voor Nederlandse Ondernemers
Conservatieve aanpak (5-10% AI-exposure):
- 40% Nederlandse AI-aandelen (ASML, Adyen) – lokale kennis, geen valutarisico
- 60% internationale AI-ETF’s (IRBO voor stabiliteit, THNQ voor groei)
Actievere aanpak (10-15% AI-exposure):
- 30% Nederlandse aandelen
- 50% AI-ETF’s
- 20% directe posities in Amerikaanse AI-leaders (Microsoft, Alphabet)
Timing-Consideraties
Met forward P/E’s rond 18,3x zijn AI-waarderingen minder gestrekt dan tijdens historische tech-bubbles, maar volatiliteit blijft hoog. De -4,03% YTD-prestatie van IRBO in 2024 toont dat timing cruciaal is.
Risicobeheer: Meer Dan Alleen Marktrisico
Regelgevingsrisico’s
EU AI Act (actief sinds februari 2025) verhoogt compliance-kosten voor AI-bedrijven in Europa. Nederlandse ondernemers moeten dit meewegen bij Europese AI-investeringen.
Concentratierisico
Veel AI-ETF’s hebben hoge wegingen in Nvidia en Microsoft. Als deze bedrijven tegenvallen, dalen veel AI-beleggingen tegelijk.
Visuele Samenvatting: AI-Groei in Perspectief
| Sector | Omzet 2024 | Omzet 2025 | Groei | Winstgevendheid |
|---|---|---|---|---|
| AI Global | $350B | $387B | 10.6% | Sterk (grote spelers) |
| Biotech | Variabel | Variabel | 45% CAGR | Vaak verlieslatend |
| Nederlandse AI-adoptie | 13.8% (2023) | 22.7% (2024) | +64% | Groeiend |
Conclusie: Behoedzaam Optimisme Met Lokale Voordelen
AI-beleggen biedt Nederlandse ondernemers unieke kansen door de combinatie van lokale marktkennis en internationale diversificatie. Met 26% van Nederlandse AI-tools opgericht in 2023-2024 en 22,7% bedrijfsadoptie in 2024, groeit de lokale markt snel.
De sleutel ligt in realistische verwachtingen en gedisciplineerde diversificatie. AI-ETF’s zoals IRBO tonen dat langetermijnrendementen van 12,6% mogelijk zijn, maar kortetermijnvolatiliteit (-4,03% YTD) blijft een realiteit.
Start met een beperkte allocatie, monitor Nederlandse AI-ontwikkelingen voor vroege signalen, en bereid je voor op een langetermijnreis met aanzienlijke schommelingen onderweg. De Nederlandse AI-sector biedt unieke voordelen, maar internationale diversificatie blijft essentieel voor risicospreiding.
