In een poging de digitale transformatie van het overheidsapparaat te versnellen, heeft het kabinet nieuwe richtlijnen gepresenteerd voor het gebruik van generatieve AI door ambtenaren. Deze richtlijnen bieden meer bewegingsruimte voor innovatie, maar stellen tegelijkertijd duidelijke voorwaarden aan het gebruik van deze krachtige technologie.
Balans tussen innovatie en zorgvuldigheid
Het kabinet ziet veel potentieel in generatieve AI voor het verbeteren van overheidsdiensten. Zo kan de technologie bijdragen aan het versnellen van vergunningsaanvragen, het efficiënter afhandelen van vragen van burgers en het stroomlijnen van besluitvormingsprocessen.
Een belangrijke voorwaarde is dat ambtenaren over voldoende AI-kennis beschikken en nauw samenwerken met experts uit verschillende disciplines, waaronder juristen, dataspecialisten en ontwikkelaars. Deze multidisciplinaire aanpak moet zorgen voor een verantwoorde implementatie.
Europese en open-source oplossingen krijgen voorrang
Opvallend is dat het kabinet nadrukkelijk het gebruik van Europese AI-toepassingen en open-source oplossingen aanmoedigt. Deze keuze past binnen het bredere streven naar digitale soevereiniteit en transparantie in overheidstechnologie.
Praktijkvoorbeelden tonen potentieel
In verschillende overheidsorganisaties lopen inmiddels experimenten met generatieve AI. De Provincie Zuid-Holland heeft bijvoorbeeld de ‘PZH-assistent’ ontwikkeld als veilig alternatief voor commerciële chatbots zoals ChatGPT. Deze assistent is uitsluitend beschikbaar voor provinciemedewerkers en functioneert als interne ondersteuning.
Bij de Gemeente Goes is ‘Chatbot Guus’ in gebruik genomen om vragen van burgers te beantwoorden. Deze chatbot werkt alleen met vooraf geautoriseerde bronnen, zoals de gemeentelijke website, wat de betrouwbaarheid van de informatie moet waarborgen en de dienstverlening toegankelijker maakt.
Gezamenlijke strategie
De nieuwe AI-richtlijnen zijn het resultaat van een samenwerkingsverband tussen verschillende bestuurslagen, onder coördinatie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Ze vormen een belangrijk onderdeel van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie, waarmee de overheid de digitale transitie in goede banen wil leiden.
